By -Redactie-
De vergrijzing en het groeiende tekort aan zorgpersoneel zorgen ervoor dat bewoners van zorginstellingen steeds vaker binnen verblijven. Een dagelijks rondje buiten zit er vaak niet in, terwijl daglicht juist essentieel is voor het welbevinden en de gezondheid. Het Nederlandse Firefly ontwikkelt biodynamische verlichting die met behulp van IoT het natuurlijke dag- en nachtritme nabootst.
De naam Firefly verwijst naar het vuurvliegje, een insect dat licht produceert zonder warmteverlies. Het diertje zet energie volledig om in licht, een efficiëntie waar de verlichtingsindustrie alleen van kan dromen. Firefly wil met dit principe in gedachten gebouwen en openbare ruimtes voorzien van duurzame en slimme ledverlichting. Daarmee richt het bedrijf zich niet alleen op energiebesparing, maar ook op toepassingen die direct bijdragen aan de kwaliteit van leven.
Een belangrijk speerpunt is de ontwikkeling van biodynamische verlichting, ook wel bekend als human centric lighting. Daarmee kunnen lichtomstandigheden worden aangepast aan het natuurlijke ritme van de mens.
Met verlichting kun je het dag- en nachtritme subtiel beïnvloeden
“Biodynamische verlichting maakt het mogelijk om een natuurlijk dag- en nachtritme na te bootsen met kunstlicht,” legt Stefan van den Berg, manager business development en marketing bij Firefly, uit. “Ons lichaam is gewend aan een vast ritme. ’s Ochtends zien we helder licht, dat helpt om wakker te worden. ’s Avonds wordt het licht warmer en gedempt, waardoor we slaperig worden.”
Volgens Van den Berg draait het om de invloed van twee hormonen: cortisol en melatonine. “Helder licht stimuleert de aanmaak van cortisol, waardoor mensen energieker en productiever worden. Warmer, gedimd licht stimuleert melatonine, dat zorgt voor rust en slaperigheid. Met verlichting kun je dit subtiel beïnvloeden.”
Toepassing in de zorg
De technologie wordt inmiddels in verschillende zorginstellingen toegepast. Daar brengen bewoners vaak het grootste deel van de dag door in dezelfde ruimtes, waar conventioneel kunstlicht een constante kleur en intensiteit heeft. Voor mensen met dementie kan dit desoriëntatie veroorzaken: zij verliezen het besef van tijd en hebben moeite met het onderscheiden van ochtend, middag en avond.
“Onze lichtplannen zorgen ervoor dat bewoners zich overdag frisser voelen en actiever zijn,” zegt Van den Berg. “In de avond komen ze juist meer tot rust. ’s Nachts zien we dat bewoners die wakker worden sneller terug naar bed gaan. Ze ervaren door het gedimde licht dat het nog nacht is, wat leidt tot minder dwalingen in de gangen.”
Naast de standaardarmaturen ontwikkelt Firefly ook speciale wolkenplafonds. Dat zijn ledpanelen met de afbeelding van een blauwe lucht en wolken, die meebewegen met het biodynamische ritme. “Bewoners gaan er vaak onder zitten en kijken er rustig naar, alsof ze buiten op een bankje zitten,” vertelt Van den Berg. “Het geeft een gevoel van herkenning en rust.”
Technologie achter de oplossing
Om het ritme nauwkeurig te kunnen volgen, maakt Firefly gebruik van IoT-technologie. Iedere armatuur is uitgerust met een simkaart en maakt deel uit van een draadloos mesh-netwerk. Via dit netwerk ontvangen de lampen voortdurend commando’s, zodat de lichtintensiteit en -kleur per minuut kunnen worden aangepast.
“De lampen communiceren met elkaar en zijn volledig vanuit de cloud te beheren,” legt Van den Berg uit. “Voor de connectiviteit gebruiken we het mobiele netwerk van Odido. Op die manier zorgen we dat alle armaturen synchroon werken en dat het lichtplan precies het natuurlijke verloop van de dag volgt. Voor zorginstellingen betekent dit dat ze nauwelijks onderhoud hebben en toch altijd de juiste lichtinstellingen gebruiken.”
We willen licht laten aansluiten bij de menselijke behoefte aan ritme en balans
De voordelen beperken zich niet tot het welzijn van bewoners. Ook zorgmedewerkers profiteren van een omgeving waarin licht beter aansluit bij het dagritme. Overdag is er meer energie in de groep, ’s avonds meer rust. Dit kan bijdragen aan een prettigere werkomgeving en een betere nachtrust voor bewoners, wat de druk op personeel indirect verlaagt.
Daarnaast sluit de technologie aan bij bredere duurzaamheidsdoelen. Ledverlichting verbruikt aanzienlijk minder energie dan traditionele verlichting en de aansturing via IoT maakt verdere optimalisatie mogelijk. Instellingen kunnen de verlichting bijvoorbeeld automatisch laten dimmen in ongebruikte ruimtes, wat het energieverbruik verder terugdringt.
Vooruitblik
Biodynamische verlichting staat nog relatief aan het begin van zijn ontwikkeling, maar de praktijkervaring bij zorginstellingen laat zien dat de impact groot kan zijn. Firefly ziet kansen om de technologie ook buiten de zorg breder in te zetten. Denk aan onderwijs, waar concentratie en alertheid in de klas direct samenhangen met lichtomstandigheden, of aan kantoren waar productiviteit en welzijn steeds belangrijker worden.
“Ons doel is om verlichting écht slim te maken,” besluit Van den Berg. “Niet alleen door energie te besparen, maar door licht te laten aansluiten bij de menselijke behoefte aan ritme en balans. Daarmee brengen we een stukje van de buitenwereld naar binnen.”
Het bericht IoT helpt bij biodynamische verlichting verscheen eerst op ChannelConnect.
Read more here:: www.isptoday.nl/feed/
